آنتونیو ویوالدی (Antonio Vivaldi)، آهنگسازان بلندمرتبهٔ ایتالیائی دورهٔ پایانی باروک، در ۴ مارس ۱۶۷۸ و در ونیز زاده شد.
پدر آنتونیو ویوالدی نوازندهٔ ویولون در کلیسای جامع سانمارکو بود. او همزمان با آموختن موسیقی، برای کشیش شدن نیز آماده میشد و بیستساله بود که رتبههای روحانی یافت. اما تندرستی متزلزلش سبب شد که پس از یک سال پیشهٔ روحانی را رها کند. آنتونیو ویوالدی به سبب پیشینهٔ کشیشی و موی سرخش به ‘کشیش سرخمو’ (il prete rosso) شهرت یافته بود.
آنتونیو ویوالدی بیشتر دوران زندگی را بهعنوان معلم ویولون، آهنگساز و رهبر ارکستر در مدرسهٔ موسیقی پییتا (Pieta) در ونیز – مؤسسهای برای نگهداری دختران یتیم و بیسرپرست – سپری کرد. در کلیسای این مدرسه، حدود چهل زن جوان هر یکشنبه و تعطیل مذهبی کنسرتی از قطعههای ارکستری و آوازی برگزار میکردند. آنها برای اجراء موسیقی در ایوانی قرار میگرفتند که ‘با یک دیوار مشبک آهنی از دید کامل شنوندگان، که در پایین بودند، پنهان داشته میشد’ ویوالدی بسیاری از آثارش را برای اجراء توسط این گروه زنانه – که یکی از عالیترین ارکسترهای ایتالیا بهشمار میآمد – آفرید. او به ساخت موسیقی برای اپرای ونیز میپرداخت و گاه به دربارهای خارجی نیز سفر میکرد.
آنتونیو ویوالدی در ۱۷۲۲ به رم رفت. یعنی جایی که اپراهای او در سبکی نو مطرح شد و همان جایی که پاپ تازه بندیک سیزدهم آنتونیو ویوالدی را جهت نواختن موسیقی برای او فراخواند.در همین زمانها بود که او کنسرتوهای آشنای چهار فصل را نوشت. بنمایه الهام آنها شاید ییلاق پیرامون مانتوا بوده باشد.
چهارفصل جنبش نویی در ادراک موسیقی به وجود آوردند: در آنها او نهرهای روان، آواز پرندگان، پارس سگها، وزوز حشرهها، چوپانهای جار زننده، تندبادها، رقاصهای مست، شبهای خاموش، چشم اندازهای یخ زده، اسکی بازی کودکان بر روی یخ، و آتش روشن کردن را به نمایش گذاشتهاست.
چهار فصل (ایتالیایی: Le quattro stagioni) مجموعهای متشکل از ۴ کنسرتو ویلن است. این مجموعه که در سال ۱۷۲۳ ساخته شد، شناخته شده ترین اثر آنتونیو ویوالدی و همچنین در زمره مردم پسندترین قطعات دوره باروک است. ساخت موسیقایی هر کنسرتو نسبت به دیگری متفاوت است و تداعی کننده فصل مربوطه است؛ برای مثال زمستان با نتهای پیتزیکاتوی سیمهای زیر بمب باران شده است که یادآور بارش برف میباشد.
این کنسرتوها اولین بار در سال ۱۷۲۵ به عنوان یک مجموعه دوازده کنسرتویی (اپوس ۸ ویوالدی) با نام Il cimento dell’armonia e dell’inventione (رقابت بین هارمونی و انوانسیون) منتشر شد. چهار کنسرتو اول به عنوان چهار فصل تعیین شدند. هر کنسرتو دارای سه موومان است، که دارای الگوی یک موومان آهسته بین دو موومان تند هستند. در زمان نگارش چهار فصل هنوز فرم مدرن کنسرتو برای ساز سولو معنا نیافته بود (مخصوصا ساز سولو با همراهی ارکستر). تنظیم ابتکاری ویوالدی برای ویلن سولو و کوارتت زهی با همراهی باسو کونتینوئو به معنا یافتن فرم کنسرتو کمک کرد.
بخشی از چهار فصل ، مربوط به موومان دوم از بخش زمستان را بشنوید :
آنتونیو ویوالدی بهعنوان نوازندهٔ چیرهدست ویولون و نیز آهنگساز از شهرت و اعتبار برخوردار بود. باخ برخی از کنسرتوهای او را برای سازهائی تازه تنظیم کرد. گفته میشد امپراتور شارل ششم، که عاشق موسیقی بود ‘در مدت پانزده روز، بیش از آنچه طی دو سال با وزیرانش صحبت کرده’ با ویوالدی به گفتگو پرداخته است.
عاقبت آنتونیو ویوالدی که از بیماری آسم هم رنج میبرد در ۲۸ ژوئیه ۱۷۴۱ میلادی و در سن ۶۳ سالگی در وین درگذشت.
آنتونیو ویوالدی