ژان بودریار ( Jean Baudrillard ) جامعه‌شناس، فیلسوف، عکاس و نظریه‌پرداز پسامدرنیته و پساساختارگرایی  در ۲۷ ژوئیه ۱۹۲۹ در ریمز فرانسه به دنیا آمد. پدربزرگ و مادربزرگش کشاورز بودند و والدینش در خدمات شهری کار می‌کردند.

ژان بودریار در دانشگاه نانتر و در نزد هانری لوفور (Henri Lefebvre) جامعه‌شناسی خواند. از سال ۱۹۶۶ تا دوران بازنشستگی‌اش به‌سال ۱۹۸۷ در دانشگاه نانتر جامعه‌شناسی درس داد.

ژان بودریار پس از پایان تحصیلات، به تدریس جامعه شناسی در سطح آموزش متوسطه پرداخت و تا سال ۱۹۶۶ که از رساله خود تحت عنوان «نظام ابژه ها» در دانشگاه نانتر پاریس دفاع کرد، به این حرفه ادامه داد. در سال ۱۹۷۵ ژان بودریار در دانشگاه کالیفرنیا شروع به تدریس کرد. در اواخر دهه ۷۰ وقتی نقد او بر اندیشه فوکو به نام «فوکو را فراموش کن» به چاپ رسید، در محافل روشنفکری فرانسه به صورت جدی مطرح شد.

در بسیاری از آثار ژان بودریار از جمله نظام اشیا (۱۹۶۸)، جامعه مصرفی (۱۹۷۰)، به سوی اقتصاد سیاسی نشانه و… می توان تردید، ارزیابی و نقد درباره ژان بودریار نسبت به نظریه اقتصادی مارکس را مشاهده کرد.

ژان بودریار در کتاب آینه تولید (۱۹۷۳)، اندیشه های کارل مارکس را در زمینه تولید با صراحت نقد کرده و به چالش می کشاند. نوشته های انتقادآمیز و مهیج ژان بودریار در دهه ۸۰ جایگاه ویژه یی را در مجامع علمی و ادبی به وجود آورد. از جمله این آثار می توان وانموده ها (۱۹۸۱) و در سایه اکثریت خاموش (۱۹۷۸) را نام برد.

مجموعه مقالات ژان بودریار در رابطه با جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ نظر منتقدان بسیاری را به سمت خود جلب کرد و جمله معروف وی تحت این عنوان که «آنجا نمی تواند جنگی رخ داده باشد» مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

ژان بودریار فیلسوف یا جامعه شناس بیشتر متمایل به فیلسوف بودن بودریار است و هرچند در دانشگاه به تدریس جامعه شناسی اشتغال داشته است ولی خود را جامعه شناس نمی داند. ژان بودریار می گوید شاید من اهل متافیزیک باشم.

آثار اولیه‌ی ژان بودریار از چشم‌انداز یک جامعه‌شناسِ مارکسیست نوشته شده است. اما ژان بودریار در آثار و مطالعات بعدی‌اش استادان خود (لوفور ، مارکس ، سارتر ) را به نقد کشیده است.

عکس العمل هایی متفاوت و مغرضانه  از سوی جامعه علمی جهان بخصوص جهان غرب نسبت به افکار و آراء ژان بودریار سبب جذابیت مطالعه و تحقیق در مورد این متفکر رک گوی فرانسوی شده است . ژان بودریار مفاهیم متعددی را خلق نموده که در نظریه پردازیهای علوم اجتماعی به شدت رواج پیدا کرده است

ژان بودریار را بیش‌تر با کتاب «وانموده‌ها و وانمود» (Simulacres et Simulation / engl.: Simulacra & Simulation)، منتشرشده به‌سال ۱۹۸۱ به زبان فرانسه، می‌شناسند. او در این کتاب ماهیت فرهنگ پست‌مدرن را می‌کاود و تاکید می‌کند که فرهنگِ معاصر دیگر قادر نیست انگاره (image) را از واقعیت (reality) تمییز دهد. ژان بودریار بر این باور است که «جهانِ مرسومِ سوژه‌ و ابژه، جهانِ هدف‌ها و ابزارها، جهانِ خیر و شر، دیگر با وضعیتِ جهانِ ما همسان نیست».

ژان بودریار در ۶ مارس ۲۰۰۷ پس از یک بیماری طولانی در پاریس درگذشت.

ژان بودریار

منابع :‌ ویکی پدیا / انسان شناسی و فرهنگ / بیتوته