انتشارات او – داستان علمی

به نقل از مجله نیچر – بسیاری از پروژه‌های علمی که اکنون به مرحله اجرا رسیده‌اند در گذشته تنها ایده‌‌های بودند که در صفحات کتاب‌های علمی-تخیلی دیده می‌شدند. برای مثال پروژه‌ فضانوردی «اسپیس ایکس» به ریاست ایلان ماسک، یکی از این موارد است که سال پیش ایده‌ آن در کتاب علمی-تخیلی ایان ام.بنکس نویسنده ایرلندی مطرح شده بود. جف بیزوس، صاحب شرکت آمازون نیز می‌گوید در تاسیس بزرگترین فروشگاه آنلاین جهان از کتاب‌های علمی-تخیلی ایده گرفته است.

احتمال تبدیل شدن ایده‌های علمی-تخیلی به واقعیت، به ویژه در حوزه تکنولوژی الکترونیک یا فضانوردی در دهه‌ها گذشته بارها به اثبات رسیده است. از اختراع فضاپیماهای پیشرفته تا گوشی‌‌های هوشمند همه روزی تنها یک ایده علمی-تخیلی در رمان‌ نویسندگان بودند. ولی این تاثیر تا چه اندازه می‌تواند به آینده علم بشر کمک کند؟ مجله علمی نیچر هرچند رابطه بین داستان‌های علمی-تخیلی با موارد مشابه در علم را انکار نمی‌کند ولی این سوال را نیز مطرح می‌کند که آیا این ایده‌ها برای آینده بشر کافی هستند؟ مفاهیم مطرح شده در داستان‌های علمی-تخیلی تا چه اندازه می‌تواند به داستان‌های علمی تبدیل شود؟ آیا بهتر نیست به جای داستان علمی-تخیلی، داستان تنها علمی نوشته شود؟ و آیا بهتر نیست نویسندگان یاد بگیرند داستان علمی بنویسند؟

ایده نوشتن داستان علمی شاید برای نخستین بار توسط برایان دیوید جانسون، در شرکت کامپیوتری اینتل ابداء شد. او تقریباً یک دهه پیش در شرکت اینتل طرحی را پیشنهاد کرد که بر اساس آن مهندسان شرکت بخشی از وقت خود را به خواندن رما‌ن‌های علمی-تخیلی اختصاص داده و یا اینکه نیاز آینده بشر به ابزارهای تکنولوژی را خودشان تخیل کرده و می‌نوشتند. این طرح از سوی دانشگاه‌های دیگری مانند دانشگاه اسکس انگلستان یا حتی دانشگاه عبدالعزیز جده الگوبرداری شد. آنها در جستجوی راهی بودند که بتوانند از داستان برای تعیین نیاز بشر در سال 2048 استفاده کنند.

البته همان‌طور که مجریان این طرح نیز به غیرقابل پیش‌بینی بودن نتایج آن اذعان دارند ولی حداقل می‌توان مسیری برای نزدیک شدن نوشته‌های علمی-تخیلی به واقعیت باشد. به اعتقاد مجله نیچر نویسندگان علمی-تخیلی اگر بتوانند از تخیل خود کاسته به واقعیت داستان‌های خود بیفزایند، می‌توان به آینده نوشته‌های علمی-تخیلی و ارتباط آن با پیشرفت‌های تکنولوژی امیدوار بود.

همه این پروژه‌ها نشان از این دارد که انسان برای برنامه‌ریزی‌های علمی خود در کنار تکیه به اطلاعات و داده‌های علمی به نوشته‌ها بر اساس حدس و گمان نیز دل بسته‌ است . داستان نقش مهمی در پیش‌بینی علم داشته و دارد و خیلی از مهندسان و دانشمندان به خوبی این را می‌دانند که باید در کنار تحقیقات علمی به فرضیات مطرح شده در داستان‌ها توجه کنند اما مجله نیچر پیشنهاد می‌دهد بهتر است داستان‌نویسان کمی از قالب تخیل فاصله گرفته به سمت واقعیت و علم پیش روند. البته هنوز تکیه اصلی بشر روی داده‌های جمع‌آوری شده بر اساس مشاهداتش است ولی نیچر پیشنهاد می‌کند محققان و دانشمندان نیز یاد بگیرد داستان بنویسند و بیشتر داستان‌های علمی بنویسند.

منبع: ایبنا